علائم و نوشته های روی پیچ چه معنایی دارند؟

علائم اختصاری روی پیچ و مهره

در طراحی و تولید پیچ ها فاکتورهای متعددی نقش دارند که در نهایت بر استحکام و مقاومت آنها و ابعاد و کاربرد هر یک تاثیر می گذارد. این ویژگی ها اغلب به صورت علائم اختصاری روی پیچ ها نمایش داده می شود تا انتخاب آنها آسان تر شود. علائم روی پیچ در استانداردهای مختلف با هم فرق دارد اما در حالت کلی شامل سایز (قطر، طول، نوع و تعداد رزوه)، جنس، استحکام کششی و تنشی است. با کدخوانی پیچ و مهره می توانید علائم به این اطلاعات در آنها دست پیدا می کنید.

مفهوم علائم روی پیچ

از مهم ترین علایم روی پیچ می توان به موارد زیر اشاره کرد:

گرید پیچ در استاندارد آمریکایی SAE

یکی از مهم ترین علائم روی پیچ می توان به گرید یا کلاس آنها اشاره کرد. گرید نشان دهنده جنس و نوع متریال به کار رفته در پیچ است که تاثیر مستقیم بر میزان استحکام و مقاومت آنها خواهد داشت. در استانداردهای مختلف گرید به شیوه های متفاوتی نمایش داده می شود.
در استاندارد SAE گریدها شامل یک عدد روی پیچ هستند. معنی این اعداد عبارتند از:

• گرید 2: این گرید ضعیف‌ترین گرید فولادی است و برای کاربردهایی که نیاز به استحکام زیادی ندارند، مانند بستن قطعات چوبی یا پلاستیکی استفاده می‌شود. اغلب پیچ و مهره های خانگی در این گرید قرار دارند.
• گرید 5: در این گرید از فولاد کربن استفاده شده و به دلیل حرارت دهی در روند تولید در نهایت به استحکام مطلوبی دست پیدا می کنند. یکی از مصارف این پیچ ها استفاده در خودروسازی است.
• گرید 8: در این پیچ ها از فولاد آلیاژی استفاده شده و استحکام بالایی دارند.
• گرید 10: فولاد کربن به کار رفته در این پیچ ها بعد از حرارت دهی های متعدد به استحکام بالایی دست پیدا می کند. به طوریکه تا 10000 پاسکال فشار را تحمل می کنند.

گرید یا کلاس پیچ در استاندارد متریک

پیچ هایی که با استاندارد متریک کلاس بندی می شوند، روی آنها یک عدد اعشاری وجود دارد. قسمت صحیح این عدد در 100 ضرب شده و مقدار استحکام تنشی در واحد پاسکال بدست می آید. قسمت اعشار نشان دهنده نسبت بار فشاری و بار خمشی است. از جمله گریدهای متریک پیچ می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• گرید 8.8: این پیچ ها از فولاد کربن متوسط تولید شده و در برابر نوسان شدید دمایی مقاومت مطلوبی ندارد.
• گرید 10.9: در این پیچ ها آلیاژ فولاد کربن متوسط، فولاد بور کم کربن و فولاد کربن متوسط به کار می رود.
• گرید 12.9: یکی از مقاوم ترین پیچ های تولید شده با فولاد آلیاژی بوده و در صنایع سنگین استفاده می شود.
• گرید A-2: این گرید متعلق به پیچ های تولید شده با فولاد ضد زنگ یا استیل است. در این پیچ ها از استنلس استیل 304 استفاده می شود.
• گرید A-4: استنلس استیل به کار رفته در این پیچ ها 316 است و مقاومت بالایی دارند.

نحوه نمایش گرید روی پیچ

نمایش گرید پیچ در استاندارد SAE روی آن به دو صورت است:

• نمایش گرید با عدد: اعداد 2، 5، 8، 10، 12 و 14 رایج ترین گریدها بوده و روی پیچ حک می شوند.
• نمایش گرید با خطوط شعاعی: روی برخی از پیچ ها گرید با خطوط نمایش داده می شود. گرید پیچ دو عدد بیشتر از تعداد خطوط روی آن است. به عنوان مثال، اگر روی پیچ خط شعاعی وجود ندارد، یعنی کلاس آن 2 است. گرید 5 با 3 خط شعاعی نمایش داده می شود. در تصویر زیر می توانید نحوه نمایش گرید را با خطوط شعاعی و اعداد مشاهده کنید.

چگونه سایز پیچ را پیدا کنیم؟

یکی از مهم ترین کارها در کدخوانی پیچ، محاسبه سایز و تشخیص دادن ابعاد آن است. سایز در پیچ شامل قطر، تعداد رزوه در اینچ یا میلی متر و طول است. سایز پیچ ها به صورت عبارت نمایش داده می شود. دو روش رایج برای خواندن اعداد روی پیچ وجود دارد:

کدخوانی پیچ در سیستم متریک

در سیستم متریک، اعداد روی پیچ به دو دسته تقسیم می‌شوند:

• قطر: اولین عدد نشان‌دهنده قطر خارجی پیچ بر حسب میلی‌متر است. به عنوان مثال، در پیچ M10، عدد 10 نشان‌دهنده قطر 10 میلی‌متری پیچ است.

• گام رزوه: دومین عدد نشان‌دهنده فاصله بین دو رزوه بر حسب میلی‌متر است. به عنوان مثال، در پیچ M10 x 1.5، عدد 1.5 نشان‌دهنده فاصله 1.5 میلی‌متری بین دو رزوه است.

• طول پیچ: عدد آخر نشان دهنده طول پیچ بر حسب میلی متر است.

نکته: گاهی اوقات فقط عدد اول (قطر) روی پیچ حک می‌شود. در این صورت، گام رزوه استاندارد برای آن نوع پیچ در نظر گرفته می‌شود.
مثال: فرض کنید روی یک پیچ اعداد M8 x 1.25 x 10 حک شده باشد. در این صورت قطر 8 میلی‌متر و گام رزوه 1.25 میلی‌متر و طول آن 10 میلی متر است.

کدخوانی پیچ در سیستم اینچی

در سیستم اینچی، اعداد روی پیچ به دو دسته تقسیم می‌شوند:

• قطر: اولین عدد نشان‌دهنده قطر خارجی پیچ بر حسب اینچ است. به عنوان مثال، در پیچ 1/4-20، عدد 1/4 نشان‌دهنده قطر 1/4 اینچی پیچ است.

• تعداد رزوه در هر اینچ: دومین عدد نشان‌دهنده تعداد رزوه در هر اینچ است. به عنوان مثال، در پیچ 1/4-20، عدد 20 نشان‌دهنده 20 رزوه در هر اینچ است.

مثال: فرض کنید روی یک پیچ اعداد 1-1.4 20U.C x 3 حک شده باشد. به معنای قطر 1-1.4 اینچ، 20 رزوه درشت در هر اینچ و طول پیچ 3 اینچ است.

لازم به ذکر است، در نمایش نوع رزوه ها از دو حروف اختصاری U.C (Unified Coarse) و F.C (Fine Thread) استفاده می شود.

عدد روی پیچ نشانه چیست؟

همان طور که اشاره شد، یکی از مهم ترین علائم روی پیچ، اعداد هستند. این اعداد می توانند نشان دهنده گرید یا کلاس و سایز آن باشند. گرید به صورت عدد صحیح یا اعشاری نمایش داده شده و اعداد ترکیبی شبیه به عبارت نشان دهنده سایز هستند. در سیستم متریک عبارت نشان دهنده سایز پیچ با حرف M نمایش داده شده و در سیستم اینچی بدون حرف است.
از دیگر اعداد روی پیچ، استاندارد آن است که ترکیبی از حروف و اعداد می باشد. از رایج ترین استانداردها می توان به DIN اشاره کرد و متعلق به موسسه استانداردسازی آلمان است. به عنوان مثال، DIN 933 یکی از استانداردهای طراحی و ساخت پیچ است.

جمع بندی

علاوه بر اطلاعاتی که در کاتالوگ پیچ و مهره ها ارائه می شود، روی سر یا قسمت گل پیچ نیز اعداد و حروف و نشانه هایی حک می شود. این اعداد نشان دهنده گرید، سایز، نوع و اندازه رزوه و استاندارد طراحی هستند. در این مطلب نحوه کدخوانی پیچ،محاسبه سایز پیچ با استفاده از اعداد و نشانه ها و علایم روی پیچ به طور کامل بررسی شد. در صورت وجود ابهام در نحوه محاسبه سایز و کدخوانی پیچ می توانید در قسمت نظرات با ما اشتراک بگذارید. کارشناسان نوین صنعت پارس در کوتاه ترین زمان به سوالات شما پاسخ خواهند داد.